ตอนที่ 2: มิตรภาพที่เริ่มเบ่งบาน
พอต้นกลับบ้านไปแล้ว สนก็จัดการหุงข้าวรอพ่อกับแม่กลับมาจากทำงาน สนเป็นเด็กที่ขยันและชอบทำงาน ทำงานบ้านเป็นแทบทุกอย่างตั้งแต่หุงข้าว ทำกับข้าว ซักผ้า ล้างจาน กวาดบ้าน ถูบ้าน เรียกได้ว่าพ่อกับแม่แทบไม่ต้องบ่นในเรื่องนี้เลย ส่วนวันหยุดสนมักจะไปช่วยพ่อกับแม่ทำงานข้างนอก บางทีก็รับจ้างดายหญ้า ตัดกิ่งไม้ รดน้ำผักในสวนและอีกสารพัดอย่าง แล้วแต่ว่าจะมีใครจ้างให้ทำอะไร เขาเต็มใจทำเพื่อช่วยแบ่งเบาภาระของพ่อแม่ เงินค่าจ้างที่ได้มาก็จะให้พ่อกับแม่หมด แต่ช่วงนี้โชคไม่ดีนักที่บ้านเขาเป็นหนี้ธนาคารจนต้องถูกยึดบ้านและแทบจะไม่มีเงินติดบ้านกันเลย สุดท้ายก็ต้องระหกระเหเร่ร่อนมาอยู่ที่นี่ ดีที่น้าสาวเมตตาให้บ้านหลังนี้ไว้ซุกหัวนอน
เสียงรถจักรยานเข้ามาจอดในบ้าน สนรู้ว่าพ่อแม่กลับมาแล้วก็รีบวิ่งออกมารับ แม่ซื้อกับข้าวจากตลาดมาด้วย เป็นแกงเลียงหนึ่งถุงที่จะต้องกินกันทั้งบ้านสามคนพ่อแม่ลูก สนช่วยพ่อกับแม่ถือของไปเก็บในบ้าน บ้านของเขามีลักษณะเป็นบ้านปูนชั้นเดียว มันดูเก่ามากพอสมควรเพราะถูกทิ้งไว้นาน ข้างหลังบ้านยังพอมีที่ว่างๆ อยู่บ้าง แม่บอกว่าจะหาผักมาปลูกเพื่อใช้กินและเอาไปส่งขายที่ตลาด วันนี้ สนเล่าเรื่องเพื่อนใหม่ให้พ่อกับแม่ฟังด้วย ดูท่านทั้งสองสนใจทีเดียว จริงๆ พ่อกับแม่ก็ห่วงสนอยู่เหมือนว่ามาแล้วจะไม่มีเพื่อนเล่นเพราะสนเป็นลูกชายเพียงคนเดียว แต่ได้ยินว่าสนเริ่มมีเพื่อนจึงค่อยรู้สึกอุ่นใจขึ้น
------------------------------------------------------------------------------------------------
เช้าวันต่อมา ก่อนต้นจะไปโรงเรียน ต้นก็วิ่งเข้าไปในครัวแล้วบอกแม่ด้วยน้ำเสียงตื่นเต้นว่า
"แม่ครับ วันนี้ต้นขอข้าวเยอะๆ นะครับ แม่ใส่ให้ต้นเยอะๆ ทุกวันเลยก็ได้"
"ได้สิลูก ว่าแต่ทำไมถึงกินข้าวเยอะขึ้นล่ะ" แม่หันมาถามในขณะที่กำลังตักข้าวและกับใส่กล้องข้าวให้ต้น
"ก็ต้นโตแล้ว ก็เลยอยากกินเยอะๆ จะได้โตไวๆ ไงแม่" ต้นบอกพลางยิ้ม
พอได้กล่องข้าวแล้วต้นก็รีบปั่นจักรยานมาที่บ้านสนทันที ใช้เวลาไม่นานนักเพราะอยู่ห่างกันไม่กี่ร้อยเมตร พอมาถึงต้นก็ตะโกนถามจากข้างนอกรั้วบ้านว่า
"สน พร้อมหรือยัง เรามาแล้ว"
ไม่นานนัก สนก็เดินออกมาจากบ้านพร้อมพ่อกับแม่ของเขา ต้นพอจะเดาได้ว่าเป็นใครก็เลยยกมือสวัสดี พ่อกับแม่สนรับไหว้ ดูๆ แล้วพ่อกับแม่สนก็น่าจะอายุใกล้เคียงกับพ่อแม่ของต้นนั่นเอง
"ฝากสนด้วยนะลูก" แม่ของสนบอกขณะที่สนเดินมานั่งซ้อนท้ายจักรยานของต้น จริงๆ ที่บ้านสนก็มีจักรยานเก่าๆ อยู่คันหนึ่ง แต่เป็นจักรยานของผู้ใหญ่ พ่อกับแม่ของสนเอาไว้ไปทำงานนอกบ้าน
"ได้ครับแม่" ต้นตอบ เขาเรียกแม่ของสนว่าแม่ได้อย่างสนิทใจทั้งที่เพิ่งรู้จักกันครั้งแรก พอสนขึ้นซ้อนท้าย ต้นก็พาเพื่อนปั่นจักรยานออกไป
"วันนี้เรามีข้าวมาเผื่อนายเยอะเลย นายต้องช่วยเรากินให้หมดนะ" ต้นบอกขณะที่ปั่นจักรยานไปตามถนนเล็กๆ เลียบคลองส่งน้ำ
"รบกวนนายหรือเปล่าต้น เดี๋ยวที่บ้านนายจะว่าเอา" สนบอกด้วยความเกรงใจ
"ไม่หรอก พ่อกับแม่เราใจดีจะตาย ไว้วันหลังเราจะพาไปเที่ยวบ้านเรา แล้วนายจะเห็นว่าพ่อกับแม่เราใจดีจริงๆ" ต้นบอกพลางยิ้มอย่างภาคภูมิใจ โดยทั่วไป เด็กๆ ก็มักจะภูมิใจอยู่แล้วที่มีพ่อแม่เป็นคนใจดี
------------------------------------------------------------------------------------------------
หลังจากรู้จักกันได้ไม่ถึงหนึ่งสัปดาห์ ต้นกับสนก็ได้กลายเป็นเพื่อนสนิทกันไปเสียแล้ว ต้นจะมารับสนที่บ้านทุกวัน ตอนเที่ยงก็แบ่งข้าวให้ ยกเว้นวันไหนที่สนพอจะมีเงินมาซื้อข้าวกินเองบ้าง แต่อย่างน้อยก็แบ่งกับข้าวกันกิน จากคนที่ตัวผอมๆ ไม่ค่อยมีเนื้อมีหนัง สนก็เริ่มมีหน้าตาที่สดใสมากขึ้นจนพ่อกับแม่ของสนแปลกใจ แต่ก็ดีใจที่เห็นลูกชายมีความสุข
"ที่บ้านเราปลูกผักแล้วนะต้น กลับไปเราจะไปรดน้ำแปลงผักของเรา อีกไม่นานเราก็จะมีผักกินแล้ว" สนบอกขณะที่นั่งซ้อนท้ายจักรยานต้นกลับบ้านในวันหนึ่ง
"เหรอ นายปลูกผักอะไรล่ะ เราไปช่วยได้ไหม"
"ได้สิ ตอนนี้เราเพิ่งปลูกผักกาด นายเคยปลูกผักหรือเปล่าล่ะ"
"ไม่เคยเลย แม่เราซื้อผักจากตลาดมากิน ไม่ได้ปลูกเอง"
"เหรอ งั้นต่อไปนายมาเอาผักที่บ้านเราไปกินได้นะ เดี๋ยวแม่เราจะปลูกอีกหลายอย่างเลย พ่อกับแม่เราชอบปลูกผักกับผลไม้ ตอนอยู่ที่น่านเราก็ปลูก แต่ที่นั่นอากาศดี ผักชอบอากาศหนาว แต่ไม่รู้ว่าพอปลูกที่นี่แล้วมันจะเป็นไงเหมือนกัน"
พอมาถึงบ้าน ต้นกับสนก็กุลีกุจอช่วยกันรดน้ำแปลงผัก เด็กน้อยสองคนเอาบัวรดน้ำไปตักน้ำจากสระบัวข้างบ้านของสนซึ่งมีน้ำตลอดปีเพื่อเอามารดน้ำแปลงผักกาด ดูท่าทางสนจะทะมัดทะแมงและคล่องแคล่วกว่าต้นหลายเท่าเวลาที่ต้องทำงานใช้แรง ต้นไม่ค่อยได้ทำงานแบบนี้นักเวลาอยู่บ้าน พ่อกับแม่ของต้นเป็นครูสอนอยู่อีกตำบลถัดไปจึงมีเงินเดือนใช้อย่างไม่ต้องลำบาก ต้นจึงไม่ต้องทำงานหนักนอกจากถูบ้าน ล้างจานหรืออย่างมากก็ซักผ้า รีดผ้า แต่ต้นก็ดูสนุกกับการรดน้ำต้นไม้ที่เขาไม่เคยทำมาก่อนทีเดียว พอรดเสร็จแล้ว ก่อนกลับบ้านต้นก็ชวนสนว่า
"พรุ่งนี้นายไปไหนหรือเปล่า ไปเที่ยวบ้านเราไหม เอาการบ้านไปทำด้วยก็ได้ เดี๋ยวเราช่วยสอนเลขให้"
สนดูลังเลเมื่อเพื่อนชวน แล้วก็ปฏิเสธไปว่า "เราว่าจะไปช่วยพ่อกับแม่ทำงานในไร่ส้มโอน่ะต้น คงไปไม่ได้หรอก"
ต้นทำหน้าเสียดาย เขารู้สึกชอบเพื่อนใหม่คนนี้มากทีเดียว ถ้าชวนไปที่บ้าน พ่อกับแม่ของเขาต้องชอบสนด้วยอย่างแน่นอน แต่เขาก็พอเข้าใจว่าสนต้องช่วยพ่อกับแม่หาเงิน
"ว้า เสียดายจัง" ต้นหน้าม่อยเล็กน้อย
"เป็นเพื่อนกับคนจนๆ อย่างเรานายก็ต้องทำใจหน่อยนะ เราคงไม่ค่อยมีเวลาเล่นกับนายช่วงวันหยุดเท่าไรหรอก" สนบอกด้วยน้ำเสียงปนเศร้า ต้นมองดูเพื่อนด้วยความสงสาร เขาสงสัยเหมือนกันว่าทำไมเพื่อนเขาอายุแค่นี้เองแต่ก็ต้องทำงานหนักราวกับผู้ใหญ่ บางทีเด็กๆ อย่างเขาก็อาจไม่เข้าใจหรอกว่าความยากจนเป็นยังไง
"เฮ้ย... ไม่เห็นต้องทำใจอะไรเลย นายก็เป็นเด็กดีออก มีเพื่อนเป็นเด็กดีของพ่อแม่ไม่เห็นจะต้องทำใจเลย" ต้นแย้งเพื่อให้กำลังใจเพื่อน เขาไม่อยากให้สนรู้สึกว่าเขารังเกียจที่จะเป็นเพื่อนกับคนจน
"ไปเถอะสน ไปทำการบ้านกับเพื่อนเถอะลูก จะได้เรียนเก่งๆ ลูกจะได้พักบ้าง เหนื่อยมาหลายอาทิตย์แล้ว" เสียงแม่ของสนดังมาจากข้างหลัง เด็กทั้งสองคนหันไปมองตาม ต้นรีบยกมือสวัสดี แม่ของสนรับไหว้แล้วถามต้นว่า
"มาช่วยสนรดน้ำแปลงผักด้วยหรือลูก"
ต้นพยักหน้า "ครับ สนุกดีครับแม่ ผมไม่เคยปลูกผักเลย เดี๋ยวผมจะมาช่วยรดทุกวันเลยครับจะได้ปลูกผักเป็น" ต้นบอกด้วยท่าทางตื่นเต้น
"โถลูก แม่เกรงใจจังเลย ไหนจะมารับมาส่งสนทุกวัน แล้วยังมาช่วยสนรดน้ำต้นไม้อีก พรุ่งนี้ สนต้องช่วยเพื่อนทำงานบ้านด้วยนะลูก" แม่หันไปบอกสน
ได้ยินแม่บอกอย่างนั้นสนก็ไม่กล้าขัด "ครับแม่"
------------------------------------------------------------------------------------------------
วันหยุดเสาร์อาทิตย์นี้สนจึงได้มาเที่ยวบ้านต้น พ่อกับแม่ของต้นก็อยู่ด้วย วันนี้แม่ของต้นทำกับข้าวไว้ให้กินสองสามอย่าง อร่อยๆ ทั้งนั้นเลย แถมด้วยของหวานเป็นกล้วยบวชชี เด็กสองคนจึงทำการบ้านกันเพลินเพราะมีของให้กินไม่ขาดปาก ต้นช่วยสอนวิชาเลขให้สนเพราะสนไม่ถนัด หรือจะว่าไปแล้วก็คือไม่ชอบเอาเสียเลย เป็นไม้เบื่อไม้เมากันมาตลอด แต่คราวนี้ ต้นช่วยสอนจนเขาทำได้และรู้สึกดีกับวิชาเลขขึ้นมาก พอทำการบ้านเสร็จ สนก็ช่วยพ่อกับแม่ของต้นทำงานบ้านหลายอย่างตามที่เขาสัญญากับแม่ไว้ เช่น ล้างจาน กวาดบ้าน ถูบ้านและล้างห้องน้ำ พร้อมกับมีต้นคอยเป็นลูกมือ สนเป็นคนอาสาช่วยทำเองเพราะเขาอยากตอบแทนต้นและครอบครัวของต้นซึ่งดีกับเขามาก พ่อกับแม่ของต้นเองก็รู้สึกเอ็นดูสนมากทีเดียวเพราะเห็นว่าเป็นเด็กที่ขยันขันแข็งและรู้จักช่วยเหลือคนอื่น
ตอนบ่ายๆ ต้นขออนุญาตพ่อกับแม่พาสนไปเล่นน้ำในคลองส่งน้ำหน้าบ้านและได้รับอนุญาตแต่โดยดีเพราะต้นว่ายน้ำเก่ง จริงๆ แล้วเด็กๆ แถวนี้ก็ว่ายน้ำเก่งแทบทุกคนเพราะโตมากับแม่น้ำลำคลอง จึงไม่ค่อยมีใครเป็นห่วงมากนัก เด็กสองคนใส่กางเกงขาสั้นคนละตัวเดินออกมาจากบ้านของต้น ข้างหน้ามีสะพานเหล็กเล็กๆ ไว้สำหรับข้ามคลองส่งน้ำอยู่ บางจุดจะมีสะพานคอนกรีตขนาดใหญ่เพื่อให้รถยนต์ข้ามได้ด้วย ต้นมาถึงคลองก็กระโดดตูมลงไปเลย แต่สนยังยืนอยู่บนฝั่ง
"อ้าวสน ทำไมไม่ลงมาล่ะ" ต้นถามด้วยความสงสัย
"ลึกหรือเปล่าล่ะ เราว่ายน้ำไม่เป็น" สนมีสีหน้าตื่นกลัวเพราะเขาโตมากับภูเขาและความหนาวจึงไม่ค่อยชอบเล่นน้ำ
"ประมาณอกเราเอง ลงมาเลย ไม่ต้องกลัวหรอก เราว่ายน้ำเป็น ช่วยนายได้ เดี๋ยวเราช่วยสอนนายว่ายน้ำ เอาไหม"
ได้ยินดังนั้นสนจึงค่อยใจชื้นขึ้นมาหน่อย เขาค่อยๆ หย่อนตัวลงไปในคลอง ต้นว่ายน้ำเข้ามาช่วยดูใกล้ๆ พอเห็นว่าสนเริ่มปรับตัวได้ก็ค่อยๆ พาสนมาเล่นบริเวณกลางคลอง พร้อมกับสอนให้เขาว่ายน้ำด้วย ใช้เวลาไม่นานนักสนก็เริ่มไหว้น้ำอย่างง่ายๆ ได้ ทำให้เขาเล่นน้ำได้สนุกขึ้น พอเล่นน้ำจนหนำใจ ทั้งสองคนจึงขึ้นมานั่งเล่นบนสะพาน ต้นกับสนหย่อนขาลงไปพร้อมกับตีน้ำเล่น ความสุขของเด็กๆ ก็คงไม่มีอะไรมาก แค่ได้เล่นได้ทำตามจินตนาการก็มีความสุขแล้ว ไม่ต้องคิดอะไรให้ซับซ้อนเหมือนผู้ใหญ่
"โตขึ้นนายอยากเป็นอะไร" ต้นถามเพื่อน
"อะไรก็ได้ แค่มีเงินเยอะๆ พ่อกับแม่เราจะได้ไม่ต้องลำบาก" สนตอบโดยไม่ลังเลเพราะเป็นสิ่งที่เขาคิดตลอดเวลา
"แล้วนายล่ะ" สนถามกลับบ้าง
ต้นครุ่นคิดสักพักแล้วก็ตอบว่า "เราอยากเป็นวิศวกร"
แน่ล่ะ อาชีพที่ผู้ปกครองอยากให้ลูกหลานของตนเองเป็นก็คงไม่พ้นตำรวจ ทหาร หมอหรือวิศวกร เพราะนอกจากรายได้ดีแล้วยังทำให้พ่อแม่มีหน้ามีตาในสังคมอีกด้วย สามารถอวดใครต่อใครในหมู่บ้านได้นั่นเอง
------------------------------------------------------------------------------------------------
หลังจากที่ไปบ้านต้นครั้งนั้นแล้ว ต้นกับสนรวมทั้งครอบครัวก็รู้จักและสนิทสนมกันมากขึ้น ทั้งสองคนสามารถไปมาหาสู่และเข้านอกออกในทั้งสองบ้านได้เพราะเด็กทั้งสองเป็นเพื่อนที่ดีต่อกัน จนผู้ใหญ่ให้ความไว้วางใจ บางทีสนก็ไปนอนบ้านต้น บางครั้งต้นก็มานอนบ้านสน ผู้ปกครองของทั้งสองคนจึงรู้สึกดีใจที่ลูกชายมีเพื่อนสนิทที่สามารถช่วยเหลือเกื้อกูลและไว้ใจกันได้ เพราะทั้งสองบ้างต่างก็มีลูกชายเพียงคนเดียวเหมือนกัน เด็กทั้งสองจึงเป็นเหมือนลูกชายอีกคนของอีกบ้าน เวลาไปบ้านต้น สนจะได้กับข้าวหรือขนมจากบ้านต้นมาฝากพ่อกับแม่เสมอ ในขณะเดียวกันพ่อกับแม่ของสนก็พยายามหาของมาฝากบ้านต้นเช่นเดียวกัน บางทีก็เป็นกับข้าวแบบชาวเหนือที่พ่อกับแม่ของสนทำเป็นครั้งคราว หรือไม่ก็พืชผักที่ปลูกหลังบ้าน ตอนหลังๆ พ่อกับแม่ของสนเริ่มเก็บเงินได้บ้างทั้งจากการรับจ้างทำงานต่างๆ และขายพืชผักที่ปลูกเอง จึงซื้อจักรยานบีเอ็มเอ็กซ์ให้สนคันหนึ่งเผื่อไว้ขี่ไปโรงเรียน แต่ต้นกับสนก็ยังคงชอบซ้อนท้ายจักรยานกันอยู่ บางครั้งสนก็ไปรับต้นที่บ้าน สลับกันไปมา แทบจะเรียกได้ว่าเห็นต้นอยู่ตรงไหนก็จะเห็นสนอยู่ตรงนั้น เป็นเช่นนี้เรื่อยมาจนเด็กทั้งสองคนเรียนจบชั้นประถม
