ข้อพิพาทระหว่าง บริษัท Kingsgate Consolidate Limited กับรัฐบาลไทย กรณี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติในขณะนั้น ลงนามในคำสั่งที่ 72/2559 ให้ยุติการอนุญาตอาชญาบัตรพิเศษสำรวจแร่ทองคำและประทานบัตรทำเหมืองแร่ทองคำ รวมไปถึง คำขอต่ออายุประทานบัตร บริษัท อัครา รีซอร์สเซส จำกัด (มหาชน) เจ้าของเหมืองแร่ทองคำชาตรี ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2560 โดยบริษัท Kingsgate ในฐานะบริษัทแม่ของบริษัท อัคราฯ เห็นว่า เป็นคำสั่งปิดเหมืองโดยมิชอบด้วยกฎหมายของรัฐบาลไทย และคำสั่งนี้ยัง “ละเมิด” ข้อตกลงการค้าเสรีไทย-ออสเตรเลีย (FTA)

นำไปสู่การที่บริษัท Kingsgate ได้นำเรื่องเข้าสู่การพิจารณาของ อนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศ ในเดือนพฤษภาคม 2560 “คู่ขนาน” ไปกับการเปิดเจรจากับรัฐบาลไทยเพื่อยุติข้อพิพาท และนำไปสู่การต่ออายุประทานบัตรเพื่อให้บริษัท อัคราฯ กลับมาทำเหมืองได้อีกครั้งในปี 2563 ล่าสุดบริษัท อัคราฯ ได้ผ่านขั้นตอนการตรวจสอบความพร้อมในการเปิดเหมืองแล้ว และกำหนดการที่จะเปิดเหมืองภายในเดือนกุมภาพันธ์นี้ ซึ่งจะส่งผลต่อการพิจารณาข้อพิพาทในคณะอนุญาโตตุลาการ จนมีสัญญาณบวกจาก บริษัท Kingsgate พร้อมที่จะยุติข้อพิพาทกับรัฐบาลไทย ก่อนที่จะถึงเส้นตายในเดือนธันวาคม 2566

นับถอยหลังเปิดเหมืองทอง

นายเชิดศักดิ์ อรรถอารุณ ผู้จัดการทั่วไป ฝ่ายประสานงานกิจการภายนอก บริษัท อัครา รีซอร์สเซส จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า เมื่อวันที่ 20 มกราคมที่ผ่านมา บริษัท อัคราฯ ได้ยื่นหนังสือไปยัง สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดพิจิตร เพื่อขออนุญาตในการเปิดดำเนินการเหมืองแร่ทองคำชาตรีที่ จ.พิจิตร หลังจากที่บริษัทได้ดำเนินการปรับปรุงซ่อมแซมทั้งในส่วนของโรงงานแห่งที่ 2 และเครื่องจักรไปเรียบร้อยแล้ว ด้วยเงินกว่า 500-600 ล้านบาท โดยขั้นตอนต่อจากนี้ไป กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเมืองแร่ (กพร.) ก็จะส่งทีมเจ้าหน้าที่ (ตรวจเปิด) เพื่อตรวจสอบความพร้อมทั้งในส่วนของตัวโรงงาน เครื่องจักร คน รถบรรทุก สารเคมีที่ต้องใช้ในการทำเหมือง

จากนั้นทีมเจ้าหน้าที่ก็จะส่งรายงานผลการตรวจเปิดและรอการเซ็นอนุมัติจากทาง กพร. ซึ่งจะใช้ระยะเวลาประมาณ 15-20 วัน ดังนั้นเหมืองทองคำชาตรีจะสามารถเปิดดำเนินการได้ภายในเดือนกุมภาพันธ์นี้ ระหว่างนี้ควบคู่ไปกับการเปิดเหมือง บริษัท อัคราฯ ได้เปิดรับสมัครพนักงานจำนวน 170 อัตรา ในตำแหน่งงานทั่วไป ปรากฏมีชาวบ้านรอบ ๆ พื้นที่ทำเหมืองให้ความสนใจสมัครเข้ามากว่า 1,700 คน หรือ “เกินกว่าอัตราที่เราจะรับไว้มาก” แสดงให้เห็นถึงการที่บริษัทให้ความสำคัญกับชุมชนรอบเหมืองเป็นอันดับแรก ด้วยสัดส่วนการจ้างงานคนในพื้นที่เพิ่มขึ้นเป็น 90% จากเดิมอยู่ที่ 80% เพื่อให้เกิดผลกระทบเชิงบวก

อย่างไรก็ตาม การกลับมาเปิดดำเนินกิจการเหมืองทองคำชาตรี หลังจากที่เหมืองถูกปิดไปเป็นเวลาถึง 6 ปี บริษัท อัคราฯ ได้ดำเนินการตามเงื่อนไขและข้อปฏิบัติภายใต้ พ.ร.บ.แร่ฉบับใหม่ (2560) ที่ “เปิดช่อง” ให้บริษัทสามารถยื่นดำเนินการต่ออายุประทานบัตรและต่ออายุใบอนุญาตประกอบโลหกรรม แม้บริษัทจะยังอยู่ในขั้นตอนอนุญาโตตุลาการเพื่อยุติข้อพิพาทกับทางรัฐบาลไทยก็ตาม จน กพร.ได้พิจารณาต่ออายุประทานบัตรและต่ออายุใบอนุญาตโรงโลหกรรมให้ช่วงปลายปี 2564

“การเปิดดำเนินการเหมืองแร่ทองคำครั้งนี้จึงเป็นการต่อใบอนุญาตจากประทานบัตรเดิม เนื่องจากอัคราฯได้สิทธิในการทำเหมืองแร่ทองคำอยู่ก่อนแล้ว และถูกสั่งระงับไม่ต่อใบอนุญาตทำเหมืองให้ ดังนั้นนี่จึงไม่ใช่การเปิดเหมืองในส่วนที่เป็นประทานบัตรใหม่ หรือได้รับการอนุญาตใหม่ จากนั้นก็เริ่มซ่อมโรงงานที่ 2 ซึ่งมีประสิทธิภาพในการถลุงแร่ดีกว่าโรงที่ 1 ทำให้ตอนนี้เรามีแค่โรงเดียวทำการถลุงรอบใหม่ได้เพียง 1 ตันทองคำ/ปี จากเดิมที่เคยถลุงแร่ทองสุูงสุด 2 โรง รวมกันได้ประมาณ 5 ตันทองคำ/ปี” นายเชิดศักดิ์กล่าว

ทั้งนี้ เหมืองแร่ทองคำชาตรีประมาณการสำรวจปริมาณแร่ทองคำในเหมืองทั้งหมด 80 ตันทองคำ ปัจจุบันมีการทำเหมืองได้ทองคำไปแล้ว 50 ตันทองคำ คงเหลือทองที่จะต้องทำเหมืองต่อไปได้อีก 30 ตัน และเป็นที่มาของการจัดลำดับความต้องการอันดับแรกภายใต้กระบวนการพิจารณาคู่ขนานเพื่อยุติข้อพิพาทกับรัฐบาลไทยของ บริษัท Kingsgate ก็คือ การกลับมาเปิดดำเนินการทำเหมืองต่อเพื่อนำทองคำที่เหลืออยู่ในพื้นที่อีก 30 ตันทองคำขึ้นมา ซึ่งคงจะต้องใช้เวลาอีกไม่น้อยกว่า 15 ปีขึ้นไป

อ่านเพิ่มเติมที่
v
v
https://www.prachachat.net/economy/news-1195000?fbclid=IwAR1x9qbNGOcvleA9aYdvFJ0iywCq2YbkM6liuw_wKwMy_sS-y0nYMQCRm0E