ในทางนิรุกติศาสตร์ ไทแท้ คือคนใน แถบคนไท (Tai belt) พื้นที่ภูมิศาสตร์เริ่มจากสิบสองจุไท ลากผ่านสิบสองปันนา ผ่านทางเหนือของรัฐฉาน ไปจนถึงไทอาหม

กลุ่มคนที่ค่อนข้างจะยังคงความเป็นเผ่าไทแท้ได้แก่ ไทดำ ไทแดง ไทลื้อ ไทเมา ไทอาหม ส่วนชาวไทยใหญ่ แม้จะอยู่ในแถบคนไท แต่ค่อนข้างจะเป็นไทผสมพม่า

ส่วนคนไทที่อยู่ทางเหนือของแถบคนไท ได้แก่ชาวจ้วง ชาวกะได เป็นลูกผสม ไทกับชนในกลุ่มชาวฮั่น (จีน)

ส่วนคนไทยที่อยู่ทางใต้ของแถบคนไท ได้แก่ไทยสยาม ชาวอีสาน ลาวใต้ เป็นลูกผสมไทกับชนในกลุ่มมอญ-เขมร

อาณาจักรอยุธยาสถาปนาขึ้นโดย คนมอญ-เขมร และ คนไท (ในสมัยนั้นเรียกตัวเองว่า ลาวบาง ไทบาง) ผสม มอญ-เขมร

แต่เพราะการสอนประวัติศาสตร์ในปัจจุบันไม่สอนคนความจริง เลือกที่จะพูดถึงบ้างอย่าง ไม่พูดบางอย่าง จิตใจคับแคบ เพราะต้องการปลูกแนวคิดรัฐเผด็จการรวมศูนย์อำนาจ