มะละกอ กับ พริก เดินทางจากอเมริกาใต้ เข้ามาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยนักสำรวจชาวโปรตุเกสทางเรือ แต่ไม่ได้แปลว่า ส้มตำ จะเกิดขึ้นในประเทศติดทะเลสักหน่อยนิพวกประเทศติดทะเล เขากินเครื่องเทศ พริกแกง กันจ๊ะเธอ เขาไม่มานั่งกินอาหารแบบส้มตำหรอก
มะละกอได้รวมเข้ากับวัฒนธรรมลาวแล้ว ก่อนพวกโปรตุเกสที่เอา มะละกอ กับพริก มาขายให้ประเทศติดทะเลซะอีก ช่วงเวลาที่ Jean-Baptiste Pallegoix มาเยือนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในปี 1836 มะละกอและผลไม้อื่นๆ ได้รับการปลูกในกัมพูชาโดยชาวจีนที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานในทศวรรษ 1500 จากไห่หนาน ประเทศจีน อีพวกพ่อค้าโปรตุเกส มันเลยไปเอา พริกและมะละกอ มาปลูกขายไง เพราะมันเห็นว่าคนย่านนี้กินของพวกนี้กันอยูีแล้ว
ชื่อลาวสำหรับมะละกอคือ หมากฮุง และน่าจะมาจากคำว่า แมงฮุน หรือ โลฮุง/โรฮุง เนื่องจากมะละกอถูกเรียกโดยชาวกัมพูชาและชาวพื้นเมืองกัมพูชาที่อาศัยอยู่ในจังหวัดที่มีพรมแดนติดกับภูมิภาคตะวันออกเฉียงใต้ของลาว เชื่อกันว่าส้มตำที่รู้จักกันในชื่อตำหมากฮุงหรือตำส้มในภาษาลาว (และส้มตำในภาษาไทย ก็มีต้นกำเนิดในประเทศลาว)