ผลการสำรวจผลกระทบจากวัคซีนตีพิมพ์ในวารสารวัคซีน (Vaccine) เผยแพร่ออนไลน์โดย ScinceDirect เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2567 โดยได้มำการการสำรวจอาการบางอย่างที่นักวิจัยสนใจ ในประชากร 99 ล้านคนที่ฉีดวัคซีนต่างชนิดกัน ในเครือข่ายต่างๆ ใน ประเทศ อาร์เจนตินา ออสเตรเลีย แคนาดา เดนมาร์ก ฟินแลนด์ ฝรั่งเศส นิวซีแลนด์และสกอตแลนด์โดยการฉีดการฉีดวัคซีนไฟเซอร์เอ็นเทค (BNT162b2) จำนวน 184 ล้านโดส, ฉีดวัคซีนโมเดอร์นา (Moderna mRNA-1237) จำนวน 36 ล้านโดส, ฉีดวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (ChAdOx1) จำนวน 23 ล้านโดส จากการติดตามผล 42 วัน
สรุปผลการวิจัยพบว่ากลุ่มอาการที่มีผลข้างเคียงจากวัคซีน มากกว่าที่คาดการณ์ไปอย่างมากและมีนัยสำคัญทางสถิติเป็นระดับสัญญาณเตือนความปลอดภัย (Lower bound with 95% confidence interval >1.5) หรือมีสถิติค่าความเชื่อมั่น 95% ที่มีขอบเขตขั้นต่ำซึ่งมีผลข้างเคียงมากกว่าที่คาดการณ์ไป 1.5 เท่าตัวขึ้นไป มีรายละเอียดดังนึ้
1. อาการกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (Myocardis) และเนื้อเยื่อหัวใจอักเสบ (Pericardtis) แบ่งรายละเอียดดังนี้
1.1 อาการกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (Myocardis)
อาการกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ เกิดขึ้นกับวัคซีนโมเดอร์นา (Moderna mRNA-1237) เข็มที่ 1 มากกว่าที่คาดการณ์ 3.48 เท่าตัว, เข็มที่ 2 มากกว่าที่คาดการณ์ 6.10 เท่าตัว และเข็มที่ 3 มากกว่าที่คาดการณ์ 2.01 เท่าตัว<1>
อาการกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ เกิดขึ้นกับวัคซีนไฟเซอร์เอ็นเทค (BNT162b2) เข็มที่ 1 มากกว่าที่คาดการณ์ 2.78 เท่าตัว, เข็มที่ 2 มากกว่าที่คาดการณ์ 2.86 เท่าตัว และเข็มที่ 3 มากกว่าที่คาดการณ์ 2.09 เท่าตัว<1>
1.2 เนื้อเยื่อหัวใจอักเสบ (Pericardtis)
อาการเนื้อเยื่อหัวใจอักเสบเกิดขึ้นกับวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (ChAdOx1) เข็มแรกมากกว่าที่คาดการณ์ 6.91 เท่าตัว <1>
อาการเนื้อเยื่อหัวใจอักเสบเกิดขึ้นกับวัคซีนโมเดอร์นา (Moderna mRNA-1237) เข็มที่ 1 มากกว่าที่คาดการณ์ 1.74 เท่าตัวและเข็มที่ 4 มากกว่าที่คาดการณ์ 2.64 เท่าตัว<1>
2.อาการปลอกประสาทของประสาทส่วนกลางอักเสบฉับพลัน (Acute disseminated encephalomyelitis) สามารถทำให้สมองฝ่อ อ่อนแรง เดินเซ เคลื่อนไหวลำบาก<2>
อาการปลอกประสาทของประสาทส่วนกลางอักเสบฉับพลัน เกิดขึ้นมากกว่าที่คาดการณ์ 3.78 เท่าตัว เกิดขึ้นกับวัคซีนโมเดอร์นา (Moderna mRNA-1237) เข็มแรก<1>
3.อาการภาวะหลอดเลือดดำในสมองอุดตัน (Cerebral venous sinus thrombosis หรือ CVST) คือ ภาวะที่เส้นเลือดดำหรือ โพรงเลือดดำในสมองเกิดการอุดตันจากลิ่มเลือด ส่งผลทำให้ ผู้ป่วยมีความผิดปกติทางระบบประสาท ซึ่งมีได้หลากหลาย และไม่จำเพาะ<3>
อาการจากภาวะหลอดเลือดดำในสมองอุดตันในนี้เกิดขึ้นมากกว่าที่คาดการณ์ 3.23 เท่าตัว เกิดขึ้นกับวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (ChAdOx1) เข็มแรก<1>
4.อาการ กิแลง บาร์แร ซินโดรม (Guillain-Barré Syndrome) เป็นโรคที่เกิดจากการอักเสบเฉียบพลันที่เส้นประสาทส่วนปลายโดยไม่เกิดความเสียหายต่อสมองหรือไขสันหลัง จากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย ส่งผลให้เกิดการอ่อนแรงของกล้ามเนื้ออย่างเฉียบพลัน เมื่อเป็นแล้วอาการสามารถรุนแรงขึ้นได้อย่างรวดเร็วจนเป็นอัมพาตหรือพิการได้<4>
อาการกิแลง บาร์แร ซินโดรม ในผลข้างนี้เกิดขึ้นมากกว่าที่คาดการณ์ 2.49 เท่าตัว เกิดขึ้นหลังวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า (ChAdOx1) เข็มแรก<1>
สรุปจากการวิเคราะห์ผลสำรวจในระดับนานาชาติยืนยัน ผลข้างเคียงจากวัคซีน ที่มากกว่าคาดการณ์ในระดับสัญญาณเตือนเรื่องความปลอดภัยได้แก่ ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ เนื้อเยื่อหัวใจอักเสบ อาการกิแลง บาร์แร ซินโดรม (Guillain-Barré Syndrome) หรือการอักเสบเฉียบพลันที่เส้นประสาทส่วนปลายทำให้เกิดการอ่อนแรงของกล้ามเนื้ออย่างเฉียบพลัน ภาวะหลอดเลือดดำในสมองอุดตัน ส่วนสัญญาณเตือความปลอดภัยที่มีศักยภาพอื่นๆต้องทำการสืบสวนเพิ่มเติมเพื่อชี้ชัดต่อไป
https://www.facebook.com/100044511276276/posts/932191691607865/?
อ้างอิง
<1> K. Faksova, et al., COVID-19 vaccines and adverse events of special interest: A multinational Global Vaccine Data Network (GVDN) cohort study of 99 million vaccinated individuals. Vaccine, Available online 12 February 2024
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264410X24001270
<2> อภิวุธ เกิดดอนแฝก, COVID-19-Associated Acute disseminated encephalomyelitis(ADEM), thai Journal of Neurology,15 ธันวาคม 2564
http://neurothai.org/images/journal/2022/vol38_no3/05%20Interesting.pdf
<3> อภิวิชญ์ กุดแถลง, ลักษณะภาพวินิจฉัย เครื่องเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ ของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดดำในสมองอุดตัน ที่โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชท่าบ่อ, ศรีนครินทรเวชสาร, นิพนธ์ต้นฉบับ
https://thaidj.org/index.php/smnj/article/download/11964/10140#:~:text=ภาวะหลอดเลือดด%EF%BF%BDาในสมองอุดตัน%20(Cerebral,%EF%BF%BDาบาก1%2C2
<4> ศูนย์กายภาพบำบัดคณะกายภาพบำบัด มหาวิทยาลัยมหิดล, Guillain barre syndrome